هفتم [صفر] هم ولادت است، هم وفات. جمع بین این دو این است که [در مجلس‌ها] شخص، فضائل مولود را نقل بکند، و مصائب متوفای دیگر را هم نقل بکند. [این عمل] جمع بین حقَّین است. هم مصائب آن [امام] دیگر را نقل بکند، همین خودش عزاداری است. هم فضائل این مولود را نقل بکند، همین هم فرح‌آور است. ملاحظه فرمودید؟ جمعش همین است.

حالا کارهای دیگری باشد یا نباشد [فرقی نمی‌کند]. انسان همیشه می‌تواند به مؤمنین اطعام و احسان بکند. به هر غایتی که هست. هم در وفات می‌تواند احسان بکند، هم در ولادت می‌تواند احسان و اطعام بکند. سایت معظم له.

طبق نظر آیت الله مکارم شیرازی

سؤال 180. سالروز ولادت امام هفتم(علیه السلام)، مقارن با ایّام سوگوارى حضرت سیّدالشّهد(علیه السلام) و یارانش مى باشد، که جمع بین این دو در اذهان عمومى تا حدّى متناقض مى نماید. در حالى که نسبت به میلاد حضرت زینب کبرى(علیها السلام)که در ایّام فاطمیّه و در شعاع شهادت حضرت زهر(علیها السلام)قرار گرفته، این مشکل به ذهن نمى آید. در مقایسه این دو، نکات ذیل حائز اهمیّت است:

1. فاصله زمانى ولادت امام موسى بن جعفر(علیه السلام)، هفتم صفر، بنابر تنها روایت موجود، از شهادت امام حسین(علیه السلام)حدود 26 روز مى باشد. در حالى که میلاد حضرت زینب(علیها السلام)، پنجم جمادى الاولى، با شهادت حضرت فاطمه(علیها السلام)(سیزده جمادى الاولى) هشت روز فاصله دارد.

2. بى شک مقام و مرتبت حضرت موسى بن جعفر(علیه السلام) که هفتمین امام شیعیان است، از حضرت زینب(علیها السلام) که از مقام امامت برخوردار نیستند، بالاتر است. و به همین نسبت، میلادشان نیز اهمیّت بیشترى دارد.

3. با توجّه به احادیث معتبر، بر هیچ کس پوشیده نیست که در جمع معصومین(علیهم السلام)، شأن و منزلت بانوى محشر، مرکز اتّصال نبّوت به ولایت، امّ الائمّه، حضرت زهر(علیها السلام) نیز از فرزندش امام حسین(علیه السلام) والاتر است; ولى با کمال تعجّب محافل مذهبى در سالروز میلاد حضرت زینب(علیها السلام) به جشن و سرور پرداخته، لکن به زادروز آن امام همام اهتمام نورزیده، و مع الاسف بى توجّه از کنار آن مى گذرند، بلکه عموم مذهبى ها در برخورد با مجلسى تحت عنوان بزرگداشت ولادت حضرتش، به طرح اشکال مى پردازند. لطفاً در این راستا به دو سؤال زیر پاسخ فرمایید

الف) نظر حضرت عالى در مورد موضوع فوق چیست؟

ب) با عنایت به مقدّمه طولانى بالا و موارد سه گانه فوق الذّکر، آیا برپایى محفل میلاد زادروز حضرت امام موسى بن جعفر(علیه السلام)، و ذکر میلاد آن بزرگوار، و ابراز سرور و شادى توسّط محبّان آن حضرت، خلاف شرع است؟

جواب: الف) با توجّه به اینکه معمول شیعه آن است که عزادارى امام حسین(علیه السلام) را تا اربعین ادامه مى دهد، و در پایان ماه صفر نیز وفات هاى متعدّدى است. به خاطر این جهات مختلف، کلّ دو ماه محرّم و صفر در عرف پیروان مکتب اهل بیت(علیهم السلام) به عنوان دو ماه سوگوارى معروف شده است. به همین دلیل از برگزارى جشن عروسى در تمام این دو ماه اجتناب مى کنند. از این جهت تولّد امام کاظم(علیه السلام) تحت الشعاع مصائب مختلف مجموع این دو ماه قرار گرفته است. در حالى که مسأله تولّد حضرت زینب(علیها السلام) در مقایسه با شهادت زهراى مرضیّه(علیها السلام) این چنین نیست. علاوه بر این، در بعضى روایات(1) نیز آمده که بعد از وقایع کربلا تا چهل روز آثار عزاى آن حضرت در طبیعت نیز بوده است. این نکته نیز فراموش نشود که طبق بعضى روایات(2)معروف، روز هفتم ماه صفر، روز شهادت امام حسن مجتبى(علیه السلام)است. به خصوص اینکه ولادت حضرت زینب(علیها السلام)قبل از شهادت زهراى مرضیّه(علیها السلام) است.

ب) خلاف شرع نیست; ولى اولى آن است که حرمت اربعین (چهل روز شهادت)، مقدّم داشته شود. 

منبع: احکام عزاداری > تقارن ایّام ولادت با شهادت، حضرت آیت الله مکارم شیرازی .

1. کامل الزیارات، ص 183، ح 251 .
2. بحارالانوار، ج 44، ص 134 .

پاسخ به استفتائی پیرامون برگزاری مراسم عزاداری در روز هفتم صفر

بسمه تعالی
محضر مبارک مرجع عالیقدر شیعه حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی مدظله العالی
سلام علیکم؛
احتراماً با توجه به تقارن میلاد مبارک حضرت موسی بن جعفر علیه السلام با شهادت امام حسن مجتبی علیه السلام و نیز ماه محرم و صفر، بفرمایید وظیفه و تکلیف شیعیان در برپایی مراسم این روز چیست؟

با احترام/جمعی از مؤمنین

بسم الله الرحمن الرحیم
علیکم السلام و رحمة‌الله
برپایی مجلس میلاد ائمه علیهم صلوات الله اجمعین، بسیار خوب و مناسب است، امّا چون هفتم صفر بنابر بعض اقوال مصادف با سالروز شهادت امام حسن مجتبی‌ علیه السلام مى‌باشد، و از طرفی تمام ماه محرّم و صفر، ایام حزن آل الله و کاروان داغدار و مصیبت‌زده حضرت سیدالشهداء علیه السلام است، سزاوار است مؤمنین در این دو ماه، مجالس روضه و عزا بر پا نمایند و از برپایی مجالس جشن و سرور اجتناب کنند. خداوند همگان را در اظهار ارادت به خاندان عصمت و طهارت علیهم السلام موفق بدارد.

/لطف الله صافی/6 صفر المظفر1433 / منبع: safi.ir

---

آیت الله شبیری زنجانی

آیت الله العظمی شبیری زنجانی دام ظلّه العالی

عزاداری روز هفتم ماه صفر به عنوان سوگواری سبط(علیه السّلام) و تعطیل بازار که سنت شیعیان بوده از شعائر دینی است که باید محفوظ بماند و با ذکر مناقب امام هفتم (علیه السّلام) منافات ندارد.

اول صفر 1430. منبع: zanjani.net